گوگل چطور موقعیت مکانی کامپیوتر دسکتاپ شما را تشخیص می دهد ؟

گوگل در اواخر سال ۲۰۰۷ با معرفی My Location برای Google Maps سعی در ساده سازی مسیر یابی برای موبایل ها کرد. این قابلیت نقشه گوگل، با استفاده از مکان یابی دکل های مخابراتی موبایل، مکان نسبتا دقیق موبایل را پیدا می کند و آن را روی نقشه به شما نشان می دهد.

انصافا این امکان که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفت، بسیاری از امور را ساده کرد. پیش از این امکان نقشه گوگل، بارها در کشورهای مختلف همواره نگران مسیر یابی و یافتن مکان های مختلف بودم و خدا می داند که چه میزان هزینه اضافه بابت نادانی در این خصوص پرداخت کردم. اما پس از این امکان همواره نقشه ها را در تلفن همراه هوشمند ذخیره می کردم و بسیاری از اوقات در کشورهای مختلف مانند یک فرد بومی از اتوبوس و مترو برای رسیدن به مقصد بهره می بردم.

در سال ۲۰۰۹ My Location برای رایانه های رومیزی ( Desktop computer ) معرفی شد. این قابلیت نقشه گوگل، برای مکان یابی کامپیوتر رو میزی به جای استفاده از مکان دکل های مخابراتی، از اطلاعات مربوط به اکسس پوینت وای فای ( Wi-Fi Access Point ) استفاده می کند. اما باید توجه کرد که این قابلیت مکان یابی گوگل نیز مانند قابلیت مکان یابی تلفن همراه، نسبتا دقیق است.

همانطور که گوگل در این پست بلاگ مخصوص به نقشه گوگل منتشر کرده است، این ابزار زمانی که در جایی غیر آشنا حضور دارید بهترین کمک برای درک موقعیت مکانی و یافتن آدرس هایی ست که قصد مراجعه به آنها را دارید. برای این منظور مرورگر شما می بایست از قابلیت W3C Geolocation API پشتیبانی کند. برای اولین بار که سعی کنید از قابلیت موقعیت یابی مکانی رایانه رومیزی استفاده کنید، مرورگرتان از شما سوال می کند که آیا علاقه دارید که موقعیت مکانیتان را با گوگل به اشتراک بگذارید یا خیر ؟ ( در تصویر پایین نحوه فعال سازی این قابلیت را مشاهده می کنید )‌

گوگل در بیانیه های حفظ اسرار شخصی کاربران قول داده است که بدون اجازه این اطلاعات را با هیچ کس دیگری به اشتراک نخواهد گذاشت !!!!

زمانی که شما از طریق W3C Geolocation API مرورگر رایانه شخصیتان، مکان رایانه را با گوگل به اشتراک بگذارید، می توانید موقعیت خودتان و مکان های اطرافتان را به راحتی روی نقشه گوگل پیدا کنید و حتی با استفاده از دیگر قابلیت های نقشه گوگل نحوه دسترسی به حمل و نقل عمومی را نیز دریابید.

در این صورت هر زمان که نیاز باشد با فشردن دکمه My Location که در تصویر بالا با شماره ۱ نشان داده است، موقعیت مکانی شما در مرکز نقشه قرار خواهد گرفت.

همانطور که قبلا نیز اشاره شد، گوگل اینکار را با استفاده از W3C Geolocation API مرورگر انجام می دهد. این امکان درمرورگر Google Chrome و نسخه ۳.۵ به بعد مرورگر Firefox وجود دارد. در صورتی که از مرورگری استفاده می کنید که از این قابلیت پشتیبانی نمی کند می توانید از Google Gears برای کارکرد My Location استفاده کنید.

گوگل برای یافتن موقعیت مکانی شما از موقعیت مکانی اکسس پوینت های وای فای اطراف شما استفاده می کند. شما ممکن است فقط به یکی از اکسس پوینت ها متصل باشید، اما توجه کنید که اکسس پوینت هایی که شما به آنها متصل نیستید هم در یافتن موقعیت مکانی شما نقش دارند. لذا هر چه Access Pointهای اطراف شما کمتر باشد موقعیت مکانی شما ضریب خطای بیشتری خواهد داشت. در صورتیکه اطلاعات اکسس پوینت های اطراف شما قابل استفاده نباشد گوگل موقعیت مکانی شما را از طریق IP رایانه تان حدس می زند، در این صورت احتمال خطا بسیار زیاد است و تقریبا موقعیت اعلام شده اصلا قابل اطمینان نیست.

برای اینکه بدانید در اطرافتان چه تعدادی اکسس پوینت وجود دارد می توانید از نرم افزار Opensignal روی گوشی تلفن همراه استفاده کنید. در عکس زیر مشاهده می کنید که در موقعیت مکانی ای که در حال حاضر هستم چه تعدادی اکسس پوینت وجود دارد.

مهمترین سوالی که این روزها برای کاربران مطرح است این است که Google چطور موقعیت مکانی اکسس پوینت ها را تشخیص می دهد ؟

در سال های نه چندان دور گوگل برای تشخیص درست موقعیت مکانی از streetview car استفاده می کرد. ماشین های که برای Streetview استفاده می شدند همواره در حال گشت زنی در شهرها بودند و موقعیت مکانی را به همراه عکس مکان ها ثبت می کردند. این کار سبب پیداش سرویس Sreetview گوگل بود. سرویسی که برای بسیاری از کاربران جذاب بوده است. بدون اینکه به جایی سفر کنید می توانید در آن قدم بزنید و خیابان ها را مشاهده کنید. اما این کار هزینه های فراوانی در بر داشت و در بسیاری از کشورها مانند کشور ما به دلایل مسائل امنیتی قابل پیاده سازی نبود. اما این روزها گوگل برای تشخیص موقعیت مکانی دیگر از اتومبیل های Streetview استفاده نمی کند، بلکه از اطلاعاتی استفاده می کند که کاربران به گوگل ارسال می کنند.

تمامی کاربرانی که از نرم افزار اندروید روی تلفن همراه خود استفاده می کنند، می دانند که در این نرم افزار سرویسیبه نام Android Location Service وجود دارد. این سرویس روی تلفن همراه بسیاری از کاربران فعال است. هنگام فعال سازی این سرویس شما می بایست توافقنامه ای را امضاء کنید و هنگام امضاء این توافقنامه چنین پیغامی دریافت خواهید کرد:

Allow Google’s location service to collect anonymous location data. Collection will occur even when no applications are running.

این عبارت بدین معنی ست که در زمان فعال بودن این سرویس حتی در صورتیکه نرم افزاری برای استفاده از این سرویس فعال نباشد، سیستم عامل اندروید هر از چند گاهی (‌ به صورت پریودیکال و منظم ) موقعیت مکانی شما را که از GPS گوشی تلفن همراه یا از Cell-ID دکل مخابراتی دریافت کرده است به همراه آدرس MAC دستگاه شما و SSID اکسس پوینتی که به آن متصل هستید را برای گوگل ارسال می کند و در این صورت همواره گوگل می داند که شما در چه موقعیتی هستید.

البته لازم است بدانید که تنها گوگل نیست که این کار را انجام می دهد، بلکه اپل و مایکروسافت و دیگر سازندگان سیستم عامل های موبایل هم همین کار را انجام می دهند.

از نظر شما این خوب است یا بد ؟

آیا اینکه همواره بدانند که شما در چه موقعیتی هستید، حریم شخصی شما را به خطر می اندازد یا باعث آسان تر شدن انجام امور می شود ؟

ما در اینجا سعی می کنیم حواشی این سرویس را برایتان روشن کنیم و همچنین راه های مخفی ماندن از دید این نوع سرویس ها را به شما گوشزد کنیم و در نهایت این شما هستید که می بایست تصمیم بگیرید که حریم خصوصیتان مهمتر است یا سهولت استفاده همیشگی از موقعیت مکانی روی نقشه.

پیش از هر چیز باید بدانید که در صورتیکه از تلفن همراه هوشمند استفاده می کنید، حتما روی آن سرویس به نام Location service وجود دارد. در صورتیکه این سرویس فعال باشد، سازنده سیستم عامل تلفن همراه شما همواره از موقعیت مکانی شما با خبر است. این سرویس علاوه بر اینکه در دسترس سازنده سیستم عامل تلفن همراه شما ست در اختیار دیگر نرم افزارهایی که روی تلفن همراهتان نصب کرده اید نیز می باشد.

به عنوان مثال در صورتیکه Location Service فعال باشد نرم افزارهایی نظیر Viber ،Facebook ،Line و همین نرم افزاری که ما در این نوشته به شما جهت دیدن اکسس پوینت های اطرافتان معرفی کردیم ( OpenSignal ) نیز از این سرویس بهره می برند. حتی بسیاری از این نرم افزارها نظیر OpenSignal و برخی دیگر نظیر نرم افزارهای مخصوص موقعیت یابی رستوران ها و ایستگاه های مترو بدون وجود این سرویس قادر به کارکرد نیستند.

این روزها کاربران بسیاری بدون داشتن اطلاعات کافی این سرویس را روی تلفن همراهشان فعال می کنند و هنگام استفاده از نرم افزارهایی نظیر viber و Facebook به طور ناخواسته موقعیت مکانیشان را به دیگر افراد اعلام می کنند.

لذا در صورتیکه علاقه مند به استفاده از Location Service تلفن همراهتان هستید توصیه می شود که قبل از فعال سازی آن ابتدا بیانیهء حفظ حریم خصوصی که توسط سازنده تلفن همراه در صفحه فعال سازی این سرویس منتشر شده است را به دقت مطالعه کنید و از تمامی حواشی آن با خبر باشید.

به عنوان مثال بد نیست بدانید که در سال ۲۰۰۷ زمانی که این سرویس برای اولین بار راه اندازی شد، بسیاری از کاربران موقعیت مکانیشان را به صورت ناخواسته روی Facebook منتشر می کردند و دزدان از همین اطلاعات استفاده کرده و در آن سال دزدی های بسیاری اتفاق افتاد.

در قدم بعدی در صورتیکه این سرویس را فعال می کنید می توانید مشخص کنید که چه نرم افزارهایی اجازه استفاده از این سرویس را دارند. به عنوان مثال می توانید به Facebook یا Viber اجازه دسترسی به این سرویس را ندهید.

Location Service به چه دردی می خورد ؟

در صورتیکه اهل سفر باشید می دانید که یافتن نزدیک ترین ایستگاه مترو به هتل محل اقامت و نحوه مسیریابی تا مقصد چه میزان می تواند در رفت و آمد های داخل شهری موثر باشد و زمان را کوتاه کند یا در هزینه ها صرفه جویی کند. این روزها اکثر شهرهای توریستی نقشه مترو، موزه ها، رستوران و … را به صورت نرم افزارهایی رایگان قابل نصب روی موبایل یا تبلت در اختیار توریست ها قرار می دهند. در صورتیکه از Location Service استفاده کنید مسیر یابی بسیار آسان خواهد شد. در عکس زیر نمایی از نرم افزاری که برای مترو تهران تهیه شده است را مشاهده می کنید.

تا به حال سعی کرده اید که به فردی که به شهر شما آشنا نیست برای رسیدن به جایی که شما در آنجا هستید آدرس بدهید ؟ در صورتیکه این کار را انجام داده باشید می دانید که کار بسیار سختی ست. در صورتیکه از Location Service استفاده کنید به راحتی می تواند موقعیت مکانیتان را به صورت داده های نقشه ای ( lat&long ) برای وی ارسال کنید ( email/sms ) و آن شخص می تواند به راحتی به شما برسد.

حتما برایتان بسیار اتفاق افتاده است که جایی در خیابان باشید و بخواهید که به یکی از رستوران های اطرافتان بروید. این روزها نرم افزارهای فراوانی برای معرفی رستوران ها وجود دارد. در صورتیکه Location Service تلفن همراهتان روشن باشد این نرم افزار ها تمامی رستوران های اطراف را با نوع خوراکی که در آن رستوران ها سرو می شود به همراه قیمت و امکانات رستوران به شما معرفی می کنند. Fidilio نمونه یکی از نرم افزارهاست که برای شهر تهران طراحی شده است.

همانطور که ملاحظه می کنید در صورتیکه با اطلاعات کافی از Location Service استفاده کنید در زندگی روزمره می تواند بسیار مفید باشد.

سوالی که در اینجا مطرح می شود این ست که آیا GPS تلفن همراه می تواند جایگزین مناسبی برای Location Service باشد ؟

پاسخ منفی ست. GPS تلفن همراه محدودیت هایی دارد که پس از مدتی استفاده از آن منزجر خواهید شد. GPS در مکان های سر بسته ( Indoor ) کار نمی کند یا به درستی کار نمی کند. همچنین GPS قاتل باطری تلفن همراهتان است و در صورتیکه در مکانی باشید که به تعداد ماهواره های کافی دسترسی نداشته باشد موقعیت مکانی دقیق به شما نمی دهد.

Location Service جایگزین بسیار مطمئن و هوشمندانه ای برای GPS است. اما در صورتیکه علاقمند نیست که موقعیت مکانیتان را به کسی بگویید چاره ای به جز استفاده از GPS ندارید.

و آخرین سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که چطور می توانید موقعیت مکانیتان را از دید گوگل و سرویس های مشابه مخفی نگهدارید ؟

برای اینکار بهتر است که Location Service تلفن همراه تان را همواره خاموش نگهدارید. در این صورت هیچگاه هیچ یک از سرویس های مشابه نیز نمی توانند از موقعیت مکانی شما مطلع باشند.

در ادامه اگر دوست ندارید که اکسس پوینت شما نیز در کار موقعیت یابی سهیم باشد. در گام اول می بایست که از SSID مخفی استفاده کنید. در تمامی اکسس پوینت ها گزینه Hidden SSID وجود دارد و می توانید آن را فعال کنید. در این صورت SSID اکسس پوینت شما از دید همه دستگاه های Wi-Fi مخفی خواهد ماند و تنها کسانی می توانند از این اکسس پوینت استفاده کنند که شما به آنها گفته باشید که این اکسس پوینت با SSID مخفی در این مکان قابل دسترسی ست. با اینکار می توانید مطمئن باشید که همواره از دید اتومبیل های Streetview و سرویس های مشابه آن مخفی باشید.

توجه داشته باشید که در صورتیکه از Hidden SSID استفاده کنید و دستگاهی به آن متصل شود که Location Service فعال داشته باشد، بازهم موقعیت مکانی این اکسس پوینت به همراه آدرس MAC آن به گوگل و سرویس های مشابه ارسال خواهد شد . لذا همواره باید مطمئن باشید که هیچ دستگاهی با Location Service فعال به اکسس پوینت شما متصل نخواهد شد. برای اینکار بهتر است به کسی اجازه اتصال به اکسس پوینتتان را ندهید.

همچنین در صورتیکه علاقمند هستید که امنیتتان را بیشتر کنید، هر چند وقت یکبار SSID اکسس پوینتتان را تغییر بدهید. حتی اگر از SSID مخفی استفاده می کنید.

در صورتیکه همچنان علاقمند به افزایش سطح امنیت هستید، توصیه می شود که یا از اکسس پوینت استفاده نکنید و یا اگر ناچار به استفاده از اکسس پوینت Wi-Fi هستید به صورت منظم اکسس پوینتتان را عوض کنید.